Seminarium dotyczyć będzie zarówno najbardziej współczesnych, jak i historycznych ujęć histerii. Zastanawiać się będziemy nad takimi zagadnieniami, jak: gdzie ukryła się histeria? Czy trafne jest obecnie mówienie o histeryzacji kultury? Jakie zastosowanie w pracy klinicznej mają mniej dyskutowane aspekty histerii?
Zygmunt Freud twierdził, że nie byłoby psychoterapii w nowożytnym sensie, gdyby nie histeria. W wykładach ze wstępu do psychoanalizy dodawał: „Wszystkim, którzy interesują się kwestią, w jaki sposób rozwinęła się katharsis, stając się psychoanalizą, nie mógłbym udzielić lepszej rady, jak tylko tej, by zaczęli od lektury „Studiów nad histerią” i w ten sposób poszli drogą, którą i ja sam ongiś poszedłem”. Freud jeszcze w czasach swojej ścisłej współpracy z Josefem Breuerem pisał o zasadniczej roli histerii. A hipoteza wygłoszona przez niego w tamtym okresie, iż: „człowiek chory na histerię cierpi w znacznej mierze na wspomnienia”, była punktem zwrotnym dla stworzenia psychoanalizy. I choć sama „histeria” nie jest pojęciem specyficznym jedynie dla psychoanalizy, co więcej, ma znacznie dłuższą przeszłość niż dzieje teorii Freuda, to dla zrozumienia jej konstytutywnego miejsca w historii psychoterapii, niezwykle istotne będzie prześledzenie form, jakie przybierała również w myśli psychoterapeutycznej.
Niemal nikt z osób badających obecnie zagadnienie histerii, nie ma wątpliwości co do tego, że histeria gdzieś się ukryła, a nie zniknęła. A pytanie o współczesne „kryjówki” histerii przewija się od kiedy pojęcie to na dobre wyrugowano z klasyfikacji psychiatrycznych. W rozmowie o zjawisku określanym przez wieki mianem histerii chciałabym więc wyjść od współczesnych debat prowadzonych na ten temat, by następnie, metodą historii regresyjnej, opowiedzieć o dziejach histerii. Zagadnienia, które poruszymy podczas seminarium, to między innymi pytania o to:
W jakim sensie histeria była wytworem uwarunkowań kulturowych, zwłaszcza XIX wieku, a w jakim jest uniwersalnym fenomenem?
Jeśli histeria jest w pewnym sensie zaburzeniem świadomości, to czy jakieś aspekty ostatnich prac nad nieświadomymi procesami poznawczymi pomagają wyjaśnić jej niejasności? W szczególności badania nad hipnozą czy też zespołem czynnościowych objawów neurologicznych (FND)?
Na ile histeria jest związana z patologizacją kobiecej seksualności?
Czy można postulować konstruktywną wartość histerii?
Czy kontakt z osobą histeryczną zawsze musi cechować relacyjna niedostateczność? Czy żyjemy w kulturze histerii?
Na ile spotkanie w gabinecie psychoterapeutycznym jest wydarzeniem histerycznym?
Prowadząca:
dr Mira Marcinów – Pracuje nad monografią poświęconą histerii w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Laureatka Paszportu „Polityki” w dziedzinie literatura za książkę „Bezmatek” (2020). Współzałożycielka i kierowniczka (2019-2021) Ośrodka Myśli Psychoanalitycznej IFiS PAN. Absolwentka Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie obroniła doktorat z psychologii. Laureatka Nagrody Premiera za rozprawę doktorską (2014), stypendium Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Nagrody Jerzego Perzanowskiego oraz Stypendium naukowego dla wybitnych młodych naukowców (2018), Finalistka Nagrody Naukowej „Polityki” (2019). Autorka książek „Historia polskiego szaleństwa” (2017, 2021), „Niezabliźniona rana Narcyza: dyptyk o nieświadomości i początkach polskiej psychoanalizy” (wraz z B. Dobroczyńskim, 2018) oraz „Na krawędzi wolności” (2012).
Spotkania raz w miesiącu, w soboty w godzinach 10:00 – 12:30 w naszej nowej siedzibie – ul. Wiśniowa 59/6
Seminarium półroczne (sześciomiesięczne)
Terminy: 18.11.23; 16.12.23; 13.01.24; 10.02.24; 09.03.24; 06.04.24
Proponowane lektury:
Sigmunt Freud, Studia nad histerią, Warszawa 2008: Wydawnictwo KR
Sigmunt Freud, Fragmenty analizy pewnej histerii, w: S. Freud, Histeria i lęk, Warszawa 2014: Wydawnictwo KR
Sigmunt Freud, W kwestii etiologii histerii, w: S. Freud, Histeria i lęk, Warszawa 2014: Wydawnictwo KR
Polecane dodatkowo książki:
Juliet Mitchell, 2023, Fratriarchy, The Sibling Trauma and the Law of the Mother. London: Routledge.
Ilgin Yildiz, 2021, Hysteria, Foucault and Feminism. Resistance in Psychiatric Power and Phallogocentric Discourse.
Juliet Mitchell, 2003, Siblings: Sex and Violence. Cambridge, UK Malden, Massachusetts: Polity Press. 2003.
Peter W. Halligan & Anthony S. David, (red.) 1999, Conversion Hysteria: Towards a Cognitive Neuropsychological Account. Hove, UK: Psychology Press.
Liczba miejsc jest ograniczona.
Udział w seminarium jest płatny, obowiązują zapisy na cały cykl spotkań, które odbywać się będą stacjonarnie, w siedzibie „Znaczeń”. Nie jest przewidziana transmisja/udział online.
Koszt udziału w całym cyklu: 1200 zł.
Płatność w dwóch ratach.
Zapisy oraz więcej informacji: kontakt@znaczenia.com lub 535 707 019 lub przez formularz kontaktowy na naszej stronie www.
Zapraszamy!
